W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 16.05.2024
*BEZWSTYD rzecz. m
Słowniki:
SXVI, L (XIX), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują
Formy: lp D. bezwstydu; B. uż. nżyw. bezwstyd; N. bezwstydem; Ms. bezwstydzie; ~ lm M. uż. nosob. bezwstydy
Znaczenia:
»brak przyzwoitości, skromności, wstydu; rozpusta, rozwiązłość«: Aza żeśmy kiedy wiedzieli za czasów żywota naszego, jeże kto karę jaką odniósł in crimine laesae maiestatis Divinae w takim zagęszczeniu się bezwstydu i kary bluźnierstw majestatu imienia jego świętego, przed którym wszelakie kolano niebieskie, ziemskie i piekielne drży i upada? AktaPozn I/1 456. [...] a za niedosc mamy Bezwstydu, gdy Polaka rozkazu czekamy A onsię dmie pod Niebo, iakoby za czasem Ukrzyzakow Opadła pospołu y zpasem Szabla [...]. DrobOpow 77. [...] Po Wandalitach z sarmat drugi narod idzie OdDonu [...] ci wcięszkim bezwstydzie Roxolami, Russami Rusią Się okrzcili [...] DrobOpow 124. [...] skarzy sam cię grzechprzedPany Tu Kalinowskich zakał otwoim bez wstydzie Przemyslawa [...]. DrobOpow 175-176. [...] uznaią karę Przyszłą grozących Niebios zataką niewiarę Do czego przystąpiły nie piękne Pleiady ktore zataki bezwstyd wywierały iady Kiedy dzdzyły nie biosa niezmiernym potokiem Isleporodne nocy smetnym cmiały mrokiem [...]. DrobOpow 204. Tamta zakryła szyię, skazuiąc ramiona, U tey skryte są ręce, szyia odsłoniona; Ta swoią nożkę taiąc, inny wdzięk odkrywa; Ta bezwstydem, co tamta skromnością nązywa [!]. MontSzymŚwiąt 30. Podwodnicy, przewoznicy co do stanu są bardzo podli, i zrzadka, i mało w nich się znayduie dobrego, własne im są: kradzież, oszukanie, kłótnie, bezwstydy. WłodekNauki 110-111. KLARYSSA. Moy mężu, żal mi ciebie. szanuię twe błędy, Y ieśli ci wybaczam, przez te tylko względy. Wiedz iednak: gdybym nasze chciała plamić łoże, Lepieybym cię oszukać potrafiła może. ARYST, z passyą. Oszukuyże do licha, kiedy o to idzie, Ale niech mąż o twoim nic nie wie bezwstydzie. ZabłFFirc 65. Tak publicznym odgłosem wszędzie oczerniony Po Domach sobie rownych wstęp ma zabroniony Strzegą Corek swych Matki, Żon Mężowie czuli, By w zabawach z bezczelnym serc swych niepopsuli Powaby mało ważą lecz więcey Przymioty Twarz piękna, iest obrzydła, iezli iest bez Cnoty. Widzi że każdy wiadom o Iego bezwstydzie Z Towarzystw rownych niknie do podleyszych idzie Tam w burzliwych zapędach smiało rozpuszczony Iadem żądzy niesforney w krotce zarażony [...]. ŚwiatKaw 9 nlb. "Spodziewam się iednak, że Pan każe oraz wywiedzieć się o tym, co za niecnota iest iego matką; a będzie nią zapewne która z pobliskiego sąsiedztwa. Jakbym ią rada widzieć co prędzey zaprowadzoną do Bridewel. Możnaż dość surowo podobne ukarać niecnoty! nie będzie to zapewne ta iey pierwsza. Sądź o tym Panie z iey bezwstydu, kiedy się poważyła przyczynę tego na Pana złożyć." FieldZabłPodrz 15. Ná konsystencyi o! czego nierobi, Z iákiem bez wstydem y swywolą żyie, Ledwie z wymysłu chłopá nie zágłobi, Dźień podźień chulá, stroi gzy y piie, Mniemá ze się tą ákcyą ozdobi, Ze Ionák kiedy kilku kmiotków zbiie, Hetmánem Samym ná ten czaś potrząsá, Gorzey ći mowią komor zawsze kąsá. JabłSWUprow Mv.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz bezwstydność, niewstyd, niewstydliwość, wstyd.
Autorka: BR-K