Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»człowiek pobierający myto, celnik«: Aták gdysmy do miástá przyiecháli/ y wniść chćieli/ Sárácenowie przed námi blisszą branę zámknęli/ ták/ zesmy około dáleko/ zwielkim uprácowániem y nie małą molestią po wále iśdź pieszo do drugiey muśieli/ kędyśmy nieznośnie trudnego mytniká mieli/ bo wzbyt wielkie myto/ od wielbłądow/ osłow/ ludźi wyćiągał. BreyWargPereg 73. O niesprawiedliwe cłá wyćiągnienie/ ná woli to Aktorowey będźie dowieśdź vczynioney sobie szkody/ álbo mytnikowi ieśli iest plebeiusz wzdáć przyśięgę. CzaradzProc H2. Dawayże pewnym osobom/ Celniku y Mytniku/ ábo ktoryś Czopowe náiął/ niemáłe iurgielty/ ábo honoraria. BemKom 33. A iż nawięcey [wdowa] włożyłá/ tedy idźie zá tym/ że też nawiększą zapłátę wźięłá/ od tego ktory spráwiedliwą wagę trzymáiąc w rękách swych/ káżdemu oddáie zapłátę/ według miáry zasługi iego/ zrzucáiąc z niey precz/ tych ktorzy nie doważáią: Iáko vczyniono Krolowi Báltázárowi/ y máło nie vczynili onemu Piotrowi mytnikowi/ ktoremu kazano przykłádáć do wagi onego bochenká chlebá/ poniewoli vbogiemu rzucanego. ZawieszPrzysmaki 38. Mytnik/ vide Célnik. Kn 440. 15 Novembris. Mieliśmy byli czekać na inszy bespieczny okręt, ale iż natenczas Fregata wychodziła porządna, tylko, że bez dział, do tego wiatr dobry po nas, prędko się zebrawszy w Imię Pańskie puściliśmy się ku morzowi, Angielskie porty pożegnawszy, troche jednak zażywszy wprzód sprzeczania z mytnikami, żeśmy paszportu z Londres nie wzięli, czego barzo przestrzegają, aby nikt nie wyjeżdżał bez paszportu. GawarDzien 167. [...] te obiawienie świętego Symeona słupnika máiąc w swey pámięći S. Ián iáłmużnik mowił: o iaki strách y trwoga obeydźie dusze/ gdy ták gorzkim y niemiłośćiwym mytnikom odpowiedź będźie dáwać/ dla tego Cerkiew násza za vmárłych káże śie modlić/ iałmużny dawáć/ ofiáry przynośić y pościć/ y staránie mieć insze/ bo temi vczynkámi dobremi ludziey żywych vmárli od grzechow swoich oczyszczeni bywáią/ y od mytárstw vwolnieni zostáią/ y do nieba iuż wolną drogę máią y ná niebie iuż mieszkáią [...]. GalAlk 80. Silenus Filozof, poymány, á mytnik gdy od niego potrzebował okupu, odpowiedźiał: [tekst łac.]. Szrebrá, álbo złotá od Filozofowá potrzebowáć, áby się odkupił, álbo to iest krotofilny żárt, álbo gwałt Tyráński. GrodzicZwier 90. Posłuszny Piotr w puscza w morze wędę, wyćiąga rybę od BOGA destynowáną, (bo nie według kunsztu Kleopatry dźiáło się, ktora dla ućiechy Antoniusza swego, gotowe w wodźie nurkom roskázywáłá trzymáć ryby, áby zá káżdym wędy rzuceniem, z złotą łuszczką połow wyćiągał Antoniusz) tá w otwártym pyszczku máiąc pieniądz, mowiłá nie iáko; dáłám się złowić, áżebyś y zá naywyższego Kápłáná, y zá śiebie Namiestniká, Pietrze, zapłáćić mogł mytnikowi. StaniewKor E2. KWarta za Zygmunta Augusta Roku 1562. początek swóy wźieła na zapłatę zasług Woysku Koronnemu, broniącemu Oyczyznę od granic, tym sposobem urządzona, Lustratorowie byli naznaczeni tak jako wyżey, którzy zlikwidowali Prowenta i wszelkie Intraty, z tych trzećią część Królowi, á czwartą część zwaną KWARTĘ do Skarbu na Woysko. Do tey kwarty należą Celnicy, Mytnicy, Zupnicy, którą z zasług płaćić powinni według Konstyt: Roku 1569. ŁubHist 146. *Mytnik, celnik. Zollner, Geleit-Einnehmer. péager, barrager. T III 882. Celnicy, Mytnicy, podzieracze, podstrzegacze, przeglądacze przychodniów, łakomi okrutni, dzicy, grubiianie, zgoła ostatnie niecnoty. WłodekNauki 110.